Dinanometre Testi Standartları Nedir? Nasıl Hesaplanmalıdır? Ne Kadar Güvenilirdir? Nelere Dikkat Edilmeli?
Dyno Düzeltme Faktörü Nedir? (CF)
İçten yanmalı motorun beygir gücü ve torku, havanın yoğunluğuna bağlıdır. Daha yüksek yoğunluk; daha fazla oksijen molekülü ve daha fazla güç anlamına gelir. Daha düşük yoğunluk, daha az oksijen ve daha az güç anlamına gelir.
Bağıl beygir gücü ve dyno düzeltme faktörü, hava yoğunluğunun tam gaz beygir gücü ve tork üzerindeki etkilerinin matematiksel olarak hesaplanmasına izin verir. Dyno düzeltme faktörü basitçe bağıl beygir gücü değerinin karşılık gelen matematiksel değeridir.
Başlangıçta, tüm büyük ABD otomobil üreticileri Detroit Michigan’da ya da civarındaydı ve Detroit’te ölçülen dyno okumasını standart olarak kabul ederlerdi. Öte yandan, otomobil endüstrisi hem ülke genelinde hem de dünya genelinde yaygınlaştıkça, otomobil üreticileri, “standart olmayan” lokasyonlarda alınan beygir gücü / tork verilerini “standart” lokasyonda alınan verilerle ilişkilendirmenin bir yoluna ihtiyaç duydu. Bu nedenle, SAE, örneğin Kaliforniya’da veya Tokyo’da alınan dyno verilerini Detroit’teki standart koşullarda elde edilen verilerle karşılaştırılabilir hale getirmek için J1349 standardını getirdi.
Bu neye yarar?
Dyno düzeltme faktörünün yaygın kullanımı, beygir gücü ve tork değerlerini standartlaştırmaktır, böylece çevre sıcaklık ve basıncının etkileri sonuçlardan çıkarılır. Dyno düzeltme faktörünü kullanarak, güç ve moment okumaları bir diğer gün alınan okumalarla doğrudan karşılaştırılabilir veya başka bir yükseklikte alınabilir.
Düzeltilmiş okumalar, arabayı (veya motoru), “standart” güç ölçtüğü belli sıcaklık kontrollü, nem kontrollü, basınç kontrollü dyno merkezine götürerek elde edeceğiniz sonuç ile aynıdır. (Kontrol edilen sıcaklık, nem ve basınç temelinde.)
Düşük irtifada soğuk bir gün arabanızla dyno testine çıkarsanız, daha fazla güç üretecektir. Aynı arabayı sıcak bir günde aynı dyno’ya geri götürürseniz, daha az güç üretecektir. Ancak, belirtilen günlerde aynı otomobili “standart” dyno’ya (sıcaklığın, nemliliğin ve basıncın dikkatli bir şekilde kontrol edildiği yere) sokarsanız, araç daima aynı güce sahip olacaktır.
Motor modifiyesi nedeniyle (mekanik veya yazılım) yeni gücün ne kadar olduğunu görmek isterseniz, düzeltilmiş değerin daha kullanışlı olduğunu göreceksiniz; sıcaklık, nem ve atmosfer basıncının etkilerini ortadan kaldırır ve sadece size daha önceki testlerinizden ne kadar fazla (veya daha az) güce sahip olduğunuzu gösterir.
Sonuç olarak dış etkenlerin etkisini ölçmek istiyorsanız düzeltilmemiş değere bakmanız, modifiye etkilerini karşılaştırmak istiyorsanız ya da farklı zamanlarda farklı otomobil karşılaştırmak istiyorsanız, “standart” dyno’nun düzeltilmiş değerlerini okumanız daha yararlı olacaktır.
Nasıl hesaplanır?
Otomotiv Mühendisleri Topluluğu (SAE), beygir gücü ve tork değerlerini düzeltmek için SAE J1349 JUN90 standart metodunu oluşturdu; böylece, okumaların hepsi aynı “standart” test hücresinde gerçekleştirilmiş gibi görünür; hava basıncı, nem ve sıcaklık sabit tutulur. Ayrıca, SAE J1349 JUN90 standardı, gerçek motor beygir gücünü (aksesuarsız) tahmin etmek için %85 varsayılan bir mekanik verimlilik içerir.
SAE J1349 JUN90 (std benzinli motorlar için) verilen dyno düzeltme faktörü için denklem, mb (atm) cinsinden basınç kullanılarak dönüştürülmüştür:
Cf = dyno düzeltme faktörü
Pd = kuru havanın basıncı, mb
Tc = ortam sıcaklığı, derece C.
Kuru hava’nın (Pd) basıncı da gerçek hava basıncından buhar basıncının (Pv) çıkarılmasıyla bulunur. Yukarda da aktardığım gibi, bağıl beygir gücü basitçe düzeltme faktörünün matematiksel karşılığıdır.
SAE J1349 Güncellemesi
Ağustos 2004’te SAE, motor aksesuarı tarafından kullanılan sürtünme gücünün belirlenmesinde tercih edilen yöntemin gerçek ölçüm olduğu ve %85 mekanik verimlilik varsayımının yalnızca gerçek ürtünme verileri mevcut olmadığında kullanılması gerektiğini belirten, revize edilmiş J1349 standardını yayınladı.
%85 mekanik verimlilik varsayılarak, fren beygir gücünü (benzinli motorlar için) belirten denklem çok az revize edildi:
SAE J1349 AUG2004 revizyonun 5.1inci bölümünde, revizyonun aynı zamanda, bu düzeltme faktörünün aşırı geniş bir aralıkta doğru düzeltmeler yapmayı amaçlamadığını, aksine hava sıcaklıklarının tasarlanan aralığı 15 ila 35 derece (C) olup, kuru hava basınçlarının tasarlanan aralığın 900 atm’den 1050 atm’ye kadar olması gerektiğini göstermektedir.
Not: SAE J607, motorun dahili sürtünme kayıplarını içermeyen daha eski bir standarttır. Sonuç olarak, J607 daha yüksek değerler verir, bu da sürtünme kayıplarını içermez. SAE J1349, motorun dahili kayıplarını eklemenin çeşitli yollarını belirten yeni bir standarttır ve bu nedenle motor gücünün daha doğru bir gösterimini sunar.
Uygulama hatalarını da unutmamak gerek!
Benzer şeyleri dile getirmek yerine link ekliyorum, buraya bakabilirsiniz.
Referans ve kaynaklar yazıya entegre edilmiştir tıklayarak erişebilirsiniz, ayrıca buraya da bakılabilir 🙂
